Ζωή στον Άρη

Ένα από τα (πολλά) πράγματα που βρήκα αξιοπρόσεχτα στην έκθεση ‘Moving to Mars’, που παρουσιάζεται αυτό τον καιρό στο Design museum, είναι η ανησυχία που μου προκάλεσε η συχνότητα εμφάνισης της λέξης ‘colonization’ (αποικισμός) στα συνοδευτικά κείμενα. 

Όχι λόγω της κυριολεξίας της, όσο λόγω των αρνητικών συνειρμών που ο όρος κουβαλά για τον Δυτικό πολιτισμό.  

Το μεγαλεπήβολο όνειρο του Elon Mask για μια αποίκιση του Κόκκινου πλανήτη, σε αντίστιξη με το πόσο έχει κακοπεράσει ο δικός μας από την ασυδοσία του ανθρώπινου είδους, τόσο πάνω στο περιβάλλον όσο και στο ίδιο το είδος του, δεν μπορεί παρά να προκαλεί, αν όχι τρόμο για τις επεκτατικές ορέξεις του ανθρώπου, τουλάχιστον μια μελαγχολική θυμηδία. Κι αν τελικά κάτι κάνει την έκθεση όχι μόνο συναρπαστική, αλλά και εξαιρετικά επίκαιρη, είναι ότι εγείρει με σαφήνεια το ερώτημα του κατά πόσο η ανθρωπότητα σήμερα έχει σαφή επίγνωση των σφαλμάτων της, ώστε να προχωρήσει στην πραγμάτωση μιας τεχνολογικής ουτοπίας εκτός γης, με όρους διαφορετικούς του παρελθόντος.  

Καθώς το ερώτημα αυτό στοιχειώνει όλη την έκθεση, τα μοντέλα διαστημοπλοίων, οι φουτουριστικές εργονομικές στολές των πρώτων εποίκων, οι εγκαταστάσεις ασκήσεων αστροναυτών, η τροφή τους και ο σχεδιασμός και η τεχνολογία της ζωής στους πρώτους σταθμούς που πρόκειται να τοποθετηθούν στον Άρη, περνούν σε δεύτερη μοίρα μπροστά στο χορταστική πολύ-αισθητηριακή εγκατάσταση ‘On Mars Today’, στο κέντρο της έκθεσης.  

Εδώ, οι υψηλής ευκρίνειας προβολές από τον μακρινό, παρθένο και τύποις εχθρικό αυτό τόπο (αν επιμένουμε να θεωρούμε εχθρικό το άγνωστο), γίνονται κοιτίδες απεριόριστης δυνατότητας και οράματος. Το μέλλον είναι πλέον εδώ. 

 Δεύτερο μεγάλο κεφάλαιο της έκθεσης, η φιλολογία πάνω στην ύπαρξη ζωής στον Άρη. Συγκεκριμένα, μέσα από μια εκτενή παρουσίαση μυθοπλασίας (λογοτεχνικής και κινηματογραφικής), επιστημονικών ερευνών και  φιλοσοφικής σκέψης πάνω στο θέμα, αναδύεται επιτυχημένα ένα ακόμα ουσιώδες ερώτημα:  

Τι είναι τελικά αυτό που μας ιντριγκάρει τόσο σχετικά με την εξωγήινη ζωή;  

Ένας βαθύς φόβος του αγνώστου ή η κοσμική μας μοναξιά; 

 Με πυρήνα τα δύο αυτά ερωτήματα το ‘Moving to Mars’ από μια ακόμα έκθεση design, αρχιτεκτονικής και τεχνολογίας, γίνεται μια σοβαρή πρόταση αναστοχασμού πάνω στο –όχι και τόσο μακρινό– μέλλον της ανθρωπότητας.